Στη νότια Κυνουρία του νομού Αρκαδίας υπάρχει μια ομάδα χωριών γνωστά ως Τσακωνοχώρια. Πρόκειται για τα χωριά : Αγ. Ανδρέας, Σίταινα, Καστάνιτσα, Πραστός, Τυρός, Σαπουνακέικα, Μέλανα, Πραγματευτή και Λεωνίδιο. Σ’ αυτά τα χωριά ομιλείται μια αρχέγονη γλώσσα 3000 ετών η οποία προέρχεται από την αρχαία Δωρική.
Πρόκειται για την αρχαιότερη εν δυνάμει γλώσσα στην Ευρώπη και μια από τις αρχαιότερες στον κόσμο! Προϋπήρχε της Κοινής Ελληνιστικής, της πρώτης υπέρ-τοπικής διαλέκτου από την οποία προήλθε η σύγχρονη ελληνική γλώσσα.
Η γλώσσα ομιλούνταν μέχρι τη δεκαετία του 1950 σε κάθε τομέα της ζωής. Ακόμη και ως εκκλησιαστική γλώσσα χρησιμοποιούνταν τα τσακώνικα. Ωστόσο, η ανάπτυξη του τουρισμού, το γεγονός ότι πολλοί ντόπιοι έφυγαν μετανάστες ή ναυτικοί αναζητώντας μια καλύτερη μοίρα και το γεγονός ότι -ιδίως για τους νέους- θεωρούνταν υποτιμητικό να μιλάν Τσακώνικα συνέβαλλαν στο να ατονίσει η χρήση της. Υπάρχουν μαρτυρίες ντόπιων για καθηγητές οι οποίοι απαγόρευαν τη χρήση της διαλέκτου μεταξύ των μαθητών τους. Κάποιοι φτάναν σε σημείο να ζητούν από μαθητές της εμπιστοσύνης τους να κατασκοπεύουν τους Τσάκωνες συμμαθητές τους και να τους καταδίδουν αν τους άκουγαν να μιλούν τσακώνικα ώστε να τιμωρούνται!
Τα τελευταία χρόνια και λίγο πριν χαθούν οριστικά οι τελευταίοι φυσικοί ομιλητές της τσακώνικης διαλέκτου, παρατηρείται κάποιο ενδιαφέρον για τη διάσωσή της: Διοργανώνονται δρώμενα στην τσακώνικη γλώσσα, γράφονται λεξικά, διασώζονται καθημερινοί διάλογοι σε DVD, ξένα πανεπιστήμια δείχνουν την πρόθεσή τους να βοηθήσουν στη διάσωση της σπάνιας αυτής γλώσσας.
Πριν μερικά χρόνια μάλιστα διδασκόταν «πειραματικά» σε σχολεία της περιοχής από ντόπιους καθηγητές. Ωστόσο, ο χρόνος μετράει αντίστροφα και χρειάζεται συντονισμένη δουλειά ώστε να μη χαθεί (και) αυτός ο θησαυρός μας.
Παρακάτω, σας παραθέτουμε ένα κείμενο στην τσακώνικη γλώσσα. Το γνωρίζετε σίγουρα και το έχετε ακούσει και απαγγείλει πολλές φορές! Θα το αναγνωρίσετε; Μη βιαστείτε να δείτε την απάντηση!*
Αποσπάσματα από το εξαιρετικό ντοκυμαντέρ «A groussa namou»
* Το «Πάτερ ημών» στα Τσακώνικα!
asimantiellada.gr 
Πρόσφατα σχόλια